Ο Γιάννης Μπεράτης γεννήθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε κατά καιρούς ως τραπεζικός, ως υπάλληλος της ελληνικής πρεσβείας στη Σόφια, μεταφραστής κ.ά. Συνταρακτική εμπειρία για τη ζωή του υπήρξε η συμμετοχή του στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, όπου υπηρέτησε ως εθελοντής με το βαθμό του ανθυπολοχαγού.

Στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας ο συγγραφέας θα μείνει κυρίως για το σημαντικό του έργο  Πλατύ ποτάμι (1946). Σε αυτό ο συγγραφέας ταυτίζεται με τον αφηγητή και δίνει με εξαιρετικά άμεσο τρόπο τις αναμνήσεις του από το αλβανικό μέτωπο. Ο αφηγητής δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται τόσο για τις πολεμικές επιχειρήσεις, όσο για την καθημερινή ζωή των Ελλήνων στρατιωτών. Στο κείμενο παρελαύνουν οι συμπολεμιστές του, απλοί, καθημερινοί άνθρωποι για τους οποίους ο συγγραφέας εκδηλώνει το θαυμασμό του. Αυτά τα πρόσωπα είναι καλοκάγαθα, αυθόρμητα και αναδίνουν γνησιότητα και ανθρωπιά, ενώ διακατέχονται από ένα βαθύ αίσθημα χρέους. Είναι σαφής η προσπάθειά του να παραμερίσει τις όποιες προσωπικές του απόψεις και θέσεις για όσα αφηγείται.

Ο τρόπος γραφής των κειμένων του βασίζεται κυρίως στη χρήση ενός ιδιότυπου πλάγιου λόγου έτσι ώστε τα γεγονότα να φαίνονται ότι αντανακλούν στη συνείδηση του αφηγητή. Στο πρώτο μέρος του έργου το ύφος είναι περισσότερο υπαινικτικό, έμμεσο, ενώ στο δεύτερο όλα είναι άμεσα, ξεκάθαρα. Ο ίδιος μάλιστα σημειώνει για τη διαδικασία συγγραφής: «Αχ! Δεν ξέρεις πόσο κόπο κατέβαλα γι’ αυτό το πράγμα - για να φαίνεται, ακριβώς, πως δεν κατέβαλα κανέναν κόπο». Ιδιαίτερα πετυχημένη είναι η χρήση του διαλόγου που χαρακτηρίζεται από αμεσότητα, φυσικότητα και διανθίζεται με χιούμορ.

Το Οδοιπορικό του 43 (1946), που ακολούθησε, είναι ένα πολεμικό ημερολόγιο και αναφέρεται κυρίως στην εμπειρία του από την Αντίσταση, χωρίς όμως να φτάνει τη δύναμη της αφήγησης του προηγούμενου έργου του. Ο Μπεράτης, σύμφωνα με τον Beaton, και στα δύο αυτά βιβλία του εφάρμοσε την τακτική του Μυριβήλη, του Δούκα, του Βενέζη για διαφορετική βέβαια εποχή. Προσπάθησε δηλαδή και αυτός να αποδώσει με άμεσο τρόπο τα προσωπικά του βιώματα από τον πόλεμο. Ο τρόπος του όμως ήταν τελείως διαφορετικός, γιατί ο ίδιος ενδιαφερόταν για αυτό που ονομάζεται σήμερα μυθιστόρημα-ντοκουμέντο, και όχι για την προσωπική μαρτυρία, όπως οι προηγούμενοι λογοτέχνες.