Ξεφλούδας Στέλιος
 
Βιογραφία
 

 

Την εποχή που στην Αθήνα δημιουργούν οι λογοτέχνες της Γενιάς του Τριάντα, στη Θεσσαλονίκη, η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος μόλις το 1912, ζει και εργάζεται μια ομάδα συγγραφέων που από πολλούς ιστορικούς της λογοτεχνίας ονομάστηκε «λογοτεχνική συντροφιά» ή «Σχολή της Θεσσαλονίκης». Ανάμεσα στους συγγραφείς της ομάδας αυτής ξεχωρίζει ο Στέλιος Ξεφλούδας, φιλόλογος και ιδρυτής του περιοδικού Μακεδονικές ημέρες.

 

Ο συγγραφέας γεννήθηκε στην Άμφισσα, τελείωσε το Γυμνάσιο στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στα 1928 παρακολούθησε μαθήματα στη Σορβόννη. Στο Παρίσι λοιπόν είχε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει από κοντά τα πνευματικά κινήματα του μεσοπολέμου.

 

Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1930 με το βιβλίο Τα τετράδια του Παύλου Φωτεινού, έργο που έφερε σε αμηχανία τους κριτικούς της εποχής ως «ημερολόγιο των ψυχικών μεταπτώσεων του συγγραφέα». Έτσι υπήρξε από τους πρώτους στην Ελλάδα που χρησιμοποίησαν συστηματικά στα κείμενά τους τον εσωτερικό μονόλογο. Ο συγγραφέας λοιπόν εκμεταλλεύτηκε την αφηγηματική μέθοδο της «συνειδησιακής ροής», δηλαδή της τεχνικής με την οποία απεικονίζονται σκέψεις οι οποίες δεν έχουν φανερό λογικό ειρμό. Ο ίδιος σημείωνε για αυτή του την επιλογή: «Εσωτερικός μονόλογος, μουσική λογοτεχνία, μαγική λογοτεχνία. Φυγή, αγωνία, ανησυχία, ανικανοποίητο, ανάλυση στο άπειρο. Όλα ρευστά, φευγαλέα, κάπως γκρίζα». Με την ίδια μέθοδο συνέχισε και στο επόμενο έργο Εσωτερική συμφωνία (1932), αν και σε αυτό εντοπίζεται μια θεματική μετατόπιση.

 

Με το βιβλίο του όμως Άνθρωποι του μύθου (1946) ξεκινά μια καινούρια περίοδος στη λογοτεχνική παραγωγή του συγγραφέα που τον βλέπουμε να ανοίγεται στο χώρο της άμεσης, βιωματικής αφήγησης. Σε αυτό μετέφερε τις εμπειρίες του από το αλβανικό μέτωπο, στο οποίο υπηρέτησε ως λοχαγός. Είναι φανερό πως το συγγραφέα δεν ενδιέφερε η υπόθεση, η πλοκή, τα γεγονότα, δηλαδή η ρεαλιστική απεικόνιση της ζωής, αλλά ο εσωτερικός κόσμος, οι εσωτερικές καταστάσεις. Και πάλι αυτό που υπερισχύει δεν είναι η πολεμική ατμόσφαιρα αλλά μια εσωτερική πάλη, καθώς ως σκεπτόμενος άνθρωπος απεχθάνεται τον πόλεμο, ενώ ως Έλληνας τον θεωρεί δίκαιο. 

 

Αργότερα, για το έργο του Εσύ ο Κύριος Χ κι ένας μικρός Πρίγκηπας τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Και σε αυτό, το συγγραφέα δεν απασχολούν τα πρόσωπα. Αυτά είναι απλώς η αφορμή. Γι’ αυτό και τα κείμενά του ο ίδιος δεν τα ονόμασε ποτέ μυθιστορήματα. Ο Ξεφλούδας υπήρξε πολυγραφότατος. Ανάμεσα στα λογοτεχνικά του κείμενα ξεχωρίζει  και μία μελέτη με τίτλο Το σύγχρονο μυθιστόρημα (1952) και πλήθος άρθρων.