Σαμαράκης Αντώνης
 
Βιογραφία
 

 

Ο Αντώνης Σαμαράκης γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Νομικά. Εργάστηκε ως υπάλληλος στο Υπουργείο Εργασίας όπου κατέλαβε σημαντικές θέσεις και εκπροσώπησε την Ελλάδα σε διεθνείς συναντήσεις για μεταναστευτικά και εργασιακά θέματα. Στη διάρκεια της Κατοχής ανέπτυξε αντιστασιακή δράση.

 

Εμφανίστηκε ως πεζογράφος το 1954 με τη συλλογή διηγημάτων Ζητείται ελπίς. Αυτά τα κείμενα εμπεριέχουν εκείνα τα στοιχεία που στα επόμενα χρόνια θα χαρακτηρίσουν το έργο του Σαμαράκη. Αποτελούν κραυγές διαμαρτυρίας για την αλλοτρίωση του μεταπολεμικού ανθρώπου ο οποίος ζει μέσα στο φόβο και την ανασφάλεια. Τα έργα του αγαπήθηκαν πολύ τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό και η επιτυχία τους οφείλεται στην παγκοσμιότητα των ηρώων του. Αυτοί αντιπροσωπεύουν το σύγχρονο άνθρωπο που συνθλίβεται από τους μηχανισμούς του κράτους και την αδιαφορία. Το έργο του περιορίζεται σε μερικές ακόμα συλλογές διηγημάτων Αρνούμαι (1961), Το διαβατήριο (1973) και ένα μυθιστόρημα, Το λάθος (1965).

 

Tο τελευταίο, όπως και Το φράγμα του Πλασκοβίτη, εξελίσσεται σε μια φανταστική χώρα, που έχει πολλές ομοιότητες με την Ελλάδα της εποχής, όπου ο φόβος του κομουνιστικού κινδύνου ευνοεί την κατασκοπεία και η δολοφονία του αριστερού βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη (1963) προαναγγέλλει ένα επικείμενο πραξικόπημα. Ο συγγραφέας στο έργο ασκεί κριτική στα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Είναι η εποχή που η λογοτεχνία στην Ευρώπη επηρεάζεται από τη γλώσσα και την τεχνική του κινηματογράφου και οι συγγραφείς προσπαθούν να γράψουν στη γλώσσα των απλών ανθρώπων. Την τεχνική αυτή υιοθέτησε και ο Σαμαράκης στα έργα του, που έγιναν πολύ δημοφιλή, καθώς αποπνέουν μια πηγαία αισιοδοξία και έχουν ένα σκόπιμα αντιλογοτεχνικό, ελεύθερο και σκωπτικό ύφος (στερεότυπες εκφράσεις, επαναλήψεις, ξένες λέξεις). Η απλή υπόθεση αλλά και το λαϊκό ύφος αντιπροσώπευε για τους αναγνώστες της εποχής μια καινοτομία που αγαπήθηκε πολύ.

 

Το Λάθος του Σαμαράκη γνώρισε νέα επιτυχία το 1967, δυο χρόνια μετά την έκδοσή του, όταν το πραγματικό γεγονός της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών έτυχε να συμπίπτει σε πολλές λεπτομέρειές του με αυτό που ίσχυε στη φανταστική χώρα του μυθιστορήματος. Το 1966 ο συγγραφέας τιμήθηκε με το Βραβείο των Δώδεκα και το 1970 με το Βραβείο της Αστυνομικής Λογοτεχνίας στη Γαλλία. Το 1982 βραβεύτηκε από τη διοργάνωση Europalia για το σύνολο του έργου του, ενώ διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής των Εφήβων και ήταν πολύ αγαπητός στους νέους.