Ο Μ. Καραγάτσης, ψευδώνυμο του Δημήτρη Ροδόπουλου, γεννήθηκε στην Αθήνα και καταγόταν από μεγαλοαστική οικογένεια της οποίας αρκετά μέλη είχαν ασχοληθεί με την πολιτική. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Παρίσι και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Ο συγγραφέας αποτέλεσε την πλέον χαρακτηριστική περίπτωση λογοτέχνη που συνταίριαζε τον κοσμοπολιτισμό με την πλούσια μυθοπλαστική φαντασία του «παραμυθά», και τη διονυσιακή διάθεση με τον πληθωρικό συγγραφικό δυναμισμό. Υπήρξε από τους πιο αμφιλεγόμενους συγγραφής της γενιάς και επαινέθηκε και επικρίθηκε όσο λίγοι. Ο Καραγάτσης υπήρξε πολυγραφότατος. Πεθαίνοντας σε ηλικία 52 ετών, άφησε περισσότερα από είκοσι βιβλία.

Η εμφάνιση του συγγραφέα έγινε το 1927 με το διήγημα Η κυρία Νίτσα, που βραβεύτηκε σε διαγωνισμό της Νέας Εστίας. Το πρώτο σημαντικό του μυθιστόρημα ήταν Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν (1933). Πρωταγωνιστής είναι ο εξόριστος Ρώσος συνταγματάρχης Λιάπκιν, που μετά την εδραίωση της ρωσικής επανάστασης πιάνει δουλειά στη Γεωργική Σχολή της Λάρισας. Ζει μόνος, έχοντας χάσει τη γυναίκα και την κόρη του. Ο ήρωας είναι σοβαρός και νηφάλιος όταν εργάζεται, πρωτόγονος και αδίστακτος, όταν πίνει. Αυτός ο αλκοολικός άντρας που μετατρέπεται βαθμιαία σε κτήνος αποτελεί έναν ήρωα ενός έργου που θυμίζει νατουραλιστικά κείμενα, όπως το Ζητιάνο του Καρκαβίτσα. Η ζωώδης ορμή του διατρέχει ολόκληρο το κείμενο, εντυπωσιάζει τον αναγνώστη, αλλά τελικά συντρίβεται. 

Τόσο ο Λιάπκιν, όσο και οι ήρωες των επόμενων μυθιστορημάτων κυριαρχούνται από ένα δυνατό ερωτικό στοιχείο που δεν έχει σχέση με τα αισθήματα αλλά με τη σαρκική έλξη η οποία  συχνά φτάνει στην εμμονή.  Για πολλούς μελετητές ο Καραγάτσης επηρεάστηκε βαθιά από το Φρόιντ και την ψυχανάλυση.  Κατά βάθος όμως δεν ενδιαφέρεται για την ψυχολογική μελέτη των προσώπων τα οποία συνήθως προέρχονται από άλλες χώρες. Η προσπάθειά τους μάλιστα να ενταχθούν στον ελληνικό χώρο συνήθως αποτυγχάνει και αυτό τους καθιστά τραγικά πρόσωπα, ενώ παράλληλα ο  αναγνώστης προβληματίζεται για την ταυτότητα της ελληνικής κοινωνίας του Μεσοπολέμου. Ο συγγραφέας βρίσκει ευκαιρία να ασκήσει κριτική στα ήθη και τις υπάρχουσες προλήψεις και στο τρίτο του μυθιστόρημα, τον Γιούγκερμαν (1938). Σε αυτό ο ήρωας είναι ένας Φινλανδός που έρχεται στην Ελλάδα και ζει με ανάλογο τρόπο με τον Λιάπκιν. Στο τέλος συντρίβεται και αυτός.

Η σύγκρουση ανάμεσα στα δύο φύλα  χαρακτηρίζει τα έργα του Καραγάτση και προκύπτει από την απύθμενη ερωτική ορμή. Ο χώρος στον οποίο διαδραματίζονται είναι άλλοτε η πόλη και άλλοτε η ύπαιθρος. Η σεξουαλικότητα παραμένει ο κεντρικός πυρήνας της θεματικής του, διανθισμένος και με κάποια μοραλιστικά στοιχεία.

Μετά τον πόλεμο ο Μ. Καραγάτσης έδωσε την τριλογία Ο κόσμος που πεθαίνει (1944-1949) που περιστρέφεται γύρω από την κεντρική μορφή του Μίχαλου Ρούση, Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου.

Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα που διαβάστηκαν και αγαπήθηκαν ιδιαίτερα, όπως το Ο μεγάλος ύπνος (1946), που περιέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, το Άμρι α Μούγκου (1954), γραμμένο με φόντο την αφρικανική ζούγκλα και Ο κίτρινος φάκελος (1956), έργο από τα πιο αξιόλογα που εμπεριέχει ολόκληρη τη βιοθεωρία του.

Η γραφή του ξεχωρίζει για τον ρεαλισμό της και φτάνει ως την ειρωνεία και την καυστική σάτιρα.