Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, «Μενέλαος Λουντέμης»
 
 
Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Ε΄, Εκδόσεις Σοκόλη, Αθήνα 1992, Σσ.243-244
 
 
Περισσότερους πόντους — ίσως τους πιο πολλούς — κερδίζει με το Ένα παιδί μετράει τ' άστρα. Ο Μέλιος, ο μικρός του ήρωας, που όπως καταλαβαίνουμε αποτελεί μυθιστορηματική ενσάρκωση της παιδικής του ηλικίας, εγκαταλείπει τη φτωχική του εστία μαλώνοντας με τη σπιτονοικοκυρά του και αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες της τύχης με μοναδική συντροφιά το γύφτο φίλο του. Η ατυχία και η εγκατάλειψη βρίσκονται ξανά στο προσκήνιο. Με τη συνδρομή όμως της νεανικής αφέλειας και χάρης μεταβάλλονται σε γνήσια ανθρώπινη συνθήκη. Η προσωπικότητα του Μέλιου δεν είναι κατασκευή ή διανοητικό σχήμα: υπακούει, σε μια σωστά υπολογισμένη ψυχολογία και εξηγεί με συνέπεια τις πράξεις και τις επιλογές του.
Ο Μέλιος προσφέρει ακόμη στον Λουντέμη την ευκαιρία να αναπλάσει ένα κοινωνικό μωσαϊκό με το οποίο έχει εξοικειωθεί από καιρό: τους αστούς και τους μεροκαματιάρηδες της επαρχίας, τα βλάχικα κονάκια, τους αλήτες του σχολείου, τους γύφτους. Το παιδί που μετράει τ' άστρα κάνει παρέα με όλους. Εντυπωσιάζει τους ευυπόληπτους πολίτες και τους δασκάλους του, μαθαίνει γράμματα στους βλάχους, ανακηρύσσεται σε αρχηγό της σχολικής συμμορίας, διαποτίζοντας με το ευεργετικό του πνεύμα τα μέλη της.
Το βιβλίο, είναι, παράλληλα, υπόδειγμα γλωσσικής ποικιλίας και αρτιότητας. Ο συγγραφέας συγκεράζει στο λόγο του τα πιο διαφορετικά ιδιώματα: την ορολογία του επαγγελματικού συναφιού, το ύφος των λαϊκών διηγήσεων, την αργκό των αγυιοπαίδων, την κορδωμένη αξιοπρέπεια των αστικών συναλλαγών, τη ρομαντική γλώσσα της ερωτικής αναπόλησης.
Οι καλύτερες, ωστόσο, στιγμές του μυθιστορήματος είναι ο πλατωνικός έρωτας του Μέλιου και οι σχέσεις του με τους συμμαθητές. Ο Λουντέμης αποδίδει με ίση δύναμη τον ανεκδήλωτο και ιδανικό πόθο του παιδιού και τις επιθετικές, σχεδόν απάνθρωπες διαθέσεις των σχολικών του συντρόφων.