Rados Kon, O Stephanos Xenos kai to historicon mythistorima
 
 
O Stephanos Xenos kai to historicon mythistorima, Publications Eleftheroudakis - Barthes, Athens 1917, Pg.28, 34-36
 
 
«Εν τούτοις ο Διάβολος εν Τουρκία δεν είναι ακόμη το ιστορικόν μυθιστόρημα, δι' ο ο Ξένος εφαίνετο προορισμένος. Με όλας τας ιστορικάς σκηνάς, δι' ων είναι εγκατεσπαρμένον, είναι μάλλον μυθιστόρημα περιπετειών, ηθογραφία και σκηναί εκ του συγχρόνου βίου της Ανατολής, τ' αποκαλυπτήρια της σηπεδόνος μιας κολοσσιαίας αυτοκρατορίας, και διά μέσου των σκηνών αυτών εν δράμα μετά τέχνης και επινοητικού εξελισσόμενον, παρά τινας υπερβολάς και ανομοιαληθή, το έργον ανεγνώσθη ευαρέστως. [...] Η Ηρωΐς ως μυθιστόρημα περιέχει πολλήν ιστορίαν, έχει περισσοτέραν παρ' όσην πρέπει εις το ιστορικόν μυθιστόρημα ιστορίαν. Μεταβάλλεται πολλάκις εις ιστορικήν πραγματείαν, και είναι τούτο ελάττωμα, το οποίον καταντά βαρύτατον παράπτωμα, όταν ο συγγραφεύς νομίζει καθήκον του να εμπλακή εις τας περί ιστορικών προσώπων έριδας και να λάβη έξαφνα το μέρος του Οδυσσέως εναντίον του Γκούρα. [...] Μεθ' όλα ταύτα, διά τας πολλάς ωραίας αυτής σελίδας, δι' επιτυχείς τινας χαρακτηρισμούς, δια το επινοητικόν εν ταις λεπτομερείαις και διά την φιλοπατρίαν, ήτις την διαπνέει, η Ηρωΐς της Ελληνικής Επαναστάσεως έσχε πολλάς εκδόσεις και θα έχη και άλλας· δεν υπάρχει. Έλλην, όστις δεν την ανέγνωσε. Αν ο Διάβολος εν Τουρκία απήλθεν, η Ηρωΐς θα μείνει άχρις ου καλλιτεχνικωτέρα τις γραφίς, ζωντανεύουσα και πάλιν το διήγημα του Αγώνος, το εκτυλίξει με νέαν πληρεστέραν λάμψιν προ των ομμάτων των νέων γενεών.»