Σολωμός Διονύσιος
Οι Ελεύθεροι πολιορκημένοι
 
 
Άπαντα. Ποιήματα και πεζά, Εκδόσεις Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (ΟΕΔΒ), Αθήνα, Σσ.201-233, 277-312,445-465, Πρώτη Έκδοση Έργου:1844
 
 
Εφάρμοσε εις την πνευματική μορφή την ιστορία του φυτού, το οποίον αρχινάει από το σπόρο, και γυρίζει εις αυτόν, αφού περιέλθη, ως βαθμούς ξετυλιγμού, όλες τες φυτικές μορφές, δηλαδή, τη ρίζα, τον κορμό, τα φύλλα, τ’άνθη, και τους καρπούς. Εφάρμοσέ την, και σκέψου βαθιά την υπόστασι του υποκειμένου, και τη μορφή της τέχνης. Πρόσεξε ώστε τούτο το έργο να γένεται δίχως ποσώς να διακόπτεται.
Μια μεστή και ωραία δημοκρατία ιδεών, οι οποίες να παρασταίνουν ουσιαστικά τον εις τες αίσθησες αόρατο Μονάρχη. Τότε είναι αληθινό ποίημα. Ο Μονάρχης, οπού μένει κρυμμένος για τες αίσθησες, και γνωρίζεται μόνον από το πνεύμα, μέσα εις το οποίον εγεννήθηκε, είναι έξω από την περιφέρεια του Καιρού• αλλά μία δημοκρατία ιδεών ενεργεί αισθητά μέσα εις τα όρια του Καιρού.
Σκέψου βαθιά και σταθερά (μία φορά για πάντα) τη φύσι της Ιδέας, πριν πραγματοποιήσης το ποίημα. Εις αυτό θα ενσαρκωθή το ουσιαστικώτερο και υψηλότερο περιεχόμενο της αληθινής ανθρώπινης φύσης, η Πατρίδα και η Πίστις.
Ο θεμελιώδης ρυθμός του ποιήματος ας είναι, από την αρχή ως το τέλος, το Κοινό και το Κύριο (Proprio), συρριζωμένα και ταυτισμένα με τη γλώσσα• ας εργάζεται (το ποίημα) αδιάκοπα για την αληθινήν ουσία, αλλά εις τρόπον ώστε να μη το καταλάβουν ειμή οι νόες οι γυμνασμένοι και βαθείς. Εις τούτο θα φθάση τινάς με τρόπον απλό, πλούσιον όμως από δεσίματα, θρέφοντας τη Μορφή με τους τύπους δημοτικούς? λ.χ. ετοιμοθάνατος, -χρυσοπηγή,-χρυσοπράσινα, κ.ά.
Ο θεμελιώδης ρυθμός, ας στυλωθή εις το κέντρον της Εθνικότητος, και ας υψώνεται κάθετα, ενώ το νόημα από το οποίον πηγάζει η Ποίησι, και το οποίον αυτή υπηρετεί, απλώνει βαθμηδόν τους κύκλους του.
Όλο το Ποίημα ας εκφράζη το Νόημα, ωσάν ένας αυτοΰπαρχτος κόσμος, μαθηματικά βαθμολογημένος, πλούσιος και βαθύς.



Εκτενέστερο απόσπασμα του παραπάνω έργου θα είναι διαθέσιμο στις ιστοσελίδες του ΠΟΘΕΓ αμέσως μετά την ολοκλήρωση της νομικής διαδικασίας εκχώρησης στο ΙΕΛ των σχετικών δικαιωμάτων χρήσης από τους κατόχους των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί του συγκεκριμένου έργου.