Τσίρκας Στρατής
 
Βιογραφία
 

 

Ο Στρατής Τσίρκας, ψευδώνυμο του Γιάννη Χατζηανδρέα, γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου, όπου οι γονείς του πήγαν ως μετανάστες από την Ελλάδα. Έως το 1963 εργάστηκε ως υπάλληλος σε διάφορες επιχειρήσεις στην Αίγυπτο και στη συνέχεια ήρθε στην Αθήνα, όπου αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία.

 

Στα Γράμματα εμφανίστηκε το 1927, δημοσιεύοντας κείμενα σε περιοδικά της εποχής. Ενώ στα πρώτα του βιβλία είχε ασχοληθεί με την ποίηση, αργότερα στράφηκε στην πεζογραφία.

 

Ανάμεσα στα έργα του Τσίρκα ξεχωρίζει για τη νεοτερική του μορφή η τριλογία Ακυβέρνητες Πολιτείες (1960-1965). Ο τίτλος είναι παρμένος από το ποίημα του Γ. Σεφέρη. Αυτό το μυθιστόρημα εμπνέεται από μιαν ολόκληρη εποχή, διαπλέκοντας το ονειρικό με το μυθικό στοιχείο. Γενικότερα μάλιστα η σκέψη του Τσίρκα μπορεί να συσχετιστεί, κατά τον Tonnet, με εκείνη του Σεφέρη. Τα τρία επιμέρους μυθιστορήματα αυτής της τριλογίας (Λέσχη, Αριάγνη, Νυχτερίδα) συνδυάζουν όλες τις τάσεις της εποχής: ιστορική μαρτυρία, πολιτικός προβληματισμός, σύγχρονη τεχνική του εσωτερικού μονολόγου, σύνθετη αφηγηματική δομή. Μέσα από την οπτική γωνία της αριστερής ιδεολογίας ο συγγραφέας δίνει τον πόλεμο της Μέσης Ανατολής (1941-1944) και τα κινήματα που παρουσιάστηκαν στο ελληνικό εκστρατευτικό σώμα. Ο ίδιος ο συγγραφέας απευθύνεται στον αναγνώστη και τον προειδοποιεί ότι το μυθιστόρημα δεν είναι ούτε αυτοβιογραφικό, ούτε ιστορικό. Η υπόθεση εξελίσσεται στον κοσμοπολιτικό χώρο της Μέσης Ανατολής και γύρο από το πρόσωπο του κεντρικού ήρωα Μάνου Σιμωνίδη κινείται ένα πλήθος προσώπων.

 

Το 1976 κυκλοφόρησε ένα ακόμα μυθιστόρημά του, Η Χαμένη Άνοιξη που αναφέρεται στα Ιουλιανά. Μέσα από τα γεγονότα της εποχής ανακαλούνται οι μνήμες του Διχασμού, της Αντίστασης, του Εμφυλίου.

 

Ιδιαίτερα σημαντική στάθηκε η προσφορά του συγγραφέα και στο χώρο της κριτικής και της μετάφρασης. Οι μελέτες του για τον Καβάφη με τίτλο Ο Καβάφης και η εποχή του (1958) και Ο πολιτικός Καβάφης (1971) προσέφεραν πολλά στην ερμηνεία του έργου του ποιητή.