Ο Κοσμάς Πολίτης, ψευδώνυμο του Πάρη [Παρασκευά] Ταβελούδη, γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά η οικογένειά του εγκαταστάθηκε πολύ νωρίς στη Σμύρνη. Επέστρεψε στην Ελλάδα μετά τη μικρασιατική καταστροφή.

Με το έργο του επέφερε σημαντική ανανέωση στη νεοελληνική πεζογραφία και με τις νεοτεριστικές τάσεις του αφηγηματικού λόγου του ξεχώρισε ανάμεσα στους συγγραφείς της Γενιάς του Τριάντα. Ο συγγραφέας καλλιέργησε το αστικό μυθιστόρημα που γοήτευε τους αναγνώστες του, γιατί ανακάλυπταν χαρακτηριστικά της Ελλάδας, κάνοντας όμως χρήση μιας γλώσσας ειρωνικής, η οποία διαβρώνει τα πάντα. 

Το πρώτο του μυθιστόρημα Το λεμονοδάσος (1930) εντυπωσίασε με την ιδιοτυπία του, καθώς η φυσιολατρία συμπορεύεται με το ερωτικό στοιχείο και την ψυχογραφία των ηρώων. Το κείμενο διατρέχει μια αισιοδοξία και ο κύριος ήρωας, ένας πετυχημένος αστός, ζει τη ζωή του και φροντίζει να ικανοποιεί τις αισθήσεις του. Σε αυτό το έργο ο Πολίτης χρησιμοποιεί το αφηγηματικό τέχνασμα των χειρογράφων που περιήλθαν τυχαία στα χέρια του για να πετύχει την αληθοφάνεια.

Στο επόμενο μυθιστόρημά του Εκάτη (1933) ο Πολίτης περιγράφει την ανθρώπινη μοναξιά σε μια κοινωνία γεμάτη ανασφάλεια και ανειλικρίνεια, χρησιμοποιώντας τον ενεστώτα για να προσδώσει αμεσότητα.

Αργότερα με την Eroica (1938), που αποτελεί το ωριμότερο προπολεμικό έργο του, ο Πολίτης θα δώσει ένα χρονικό της εφηβικής ηλικίας το οποίο εξελίσσεται μέσα σε μια ονειρική και ποιητική ατμόσφαιρα. Στο μυθιστόρημα αυτό ο ενήλικος αφηγητής ψάχνει να ανασυστήσει τον κόσμο της εφηβείας του σε μια μικρή πόλη χωρίς όνομα, που μοιάζει με τη Σμύρνη, όπου ο Πολίτης είχε ζήσει σε όλη τη νεανική του ηλικία αλλά και με την Πάτρα, όπου κατοικούσε εκείνη την εποχή. Ο μικρός Παρασκευάς είναι ο ήρωας- αφηγητής που περιγράφει τα ανόθευτα αισθήματα των παιδιών τα οποία ζουν τις μεγάλες στιγμές της ζωής τους, ανακαλύπτοντας τον έρωτα αλλά και το θάνατο. Η Eroica αποτελεί έναν ύμνο στην εξιδανικευμένη εποχή της εφηβείας. Μέσα στη μαγεία του χώρου, όπου στήνεται το έργο, οι έφηβοι ζουν την ηλικία τους και στη μνήμη του αναγνώστη δεν διασώζονται τα πρόσωπα, αλλά η ατμόσφαιρα.

Βαθμιαία ο συγγραφέας, που στο μεταξύ στρατεύτηκε στην αριστερή παράταξη, χρησιμοποιεί πιο ρεαλιστικούς τρόπους στην αφήγηση, καθώς περιγράφει τις αναμνήσεις του από τη γειτονιά του στην Πάτρα Το γυρί (1946). Στο έργο του Στου Χατζηφράγκου (1963) μεταπλάθει την πραγματικότητα που είδε σε μια γειτονιά της Σμύρνης σε «βιογραφία μιας εποχής και μιας κοινωνίας, βασισμένη στην πραγματικότητα, στολισμένη και με φανταστικά επεισόδια», όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στον Γ. Π. Σαββίδη. Πρόκειται βέβαια για μια πολιτεία οριστικά χαμένη που ζωντανεύει μαζί με τις παιδικές του μνήμες, όπως οι χαρταετοί οι οποίοι πετούσαν στον ουρανό της. Το έργο θυμίζει σε πολλά σημεία, τόσο στο θέμα όσο και στο λυρισμό, την Eroica μόνον που έχει πιο ρεαλιστική μορφή και οι ήρωες είναι απλοί, ασήμαντοι άνθρωποι και όχι τα παιδιά μιας εύπορης, αργόσχολης αστικής τάξης. Μέσα στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν άνθρωποι πολλών φυλών οι οποίοι συμβιώνουν ειρηνικά στην πρωτεύουσα της Ιωνίας. Τίποτε δεν προμηνύει αυτό που θα ακολουθήσει. Στο κέντρο του προβληματισμού του Πολίτη δεν είναι η φυλή, αλλά ο άνθρωπος.

Σε γενικές γραμμές ο Πολίτης χρησιμοποιεί ένα εκφραστικό όργανο που βασίζεται στον αστικό προφορικό λόγο και αρκετά πετυχημένα αποδίδει τα συναισθήματα των προσώπων. Ιδιαίτερα πρέπει να προσεχθεί η ειρωνεία που διατρέχει το λόγο τα κείμενα του συγγραφέα. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε το μυθιστόρημα Τέρμα (1975) το οποίο δεν είχε τελειώσει. Πλούσιο στάθηκε το μεταφραστικό του έργο.