Mackridge Peter, «Εισαγωγή»
 
 
Eroïca πδ΄- πε΄, Εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 2008
 
 
«Τελειώνοντας, μπορούμε να βγάλουμε μερικά συμπεράσματα για τη σημασία της Eroïca. Η απόσταση μεταξύ ιδανικού και πραγματικού είναι κι απόσταση ανάμεσα στο συγγραφέα και το υλικό του. Ο Πολίτης δεν κρίνει τη δράση και τις αντιλήψεις των προσώπων του. Παρουσιάζει ορισμένες καταστάσεις, όπου αντιπαρατίθεται το ιδανικό με το πραγματικό, η παιδική με την ανδρική ηλικία, χωρίς να μας υποχρεώνει να αποφασίσουμε σε κάθε περίπτωση ποιο από τα δυο είναι καλύτερο ή πιο αληθινό. Η πραγματικότητα είναι βέβαια αληθινή, αλλά είναι και "μικρόψυχη"· το ανθρώπινο πνεύμα είναι ισχυρό και μπορεί να συλλάβει τις πιο ωραίες, τις πιο τέλειες ιδέες — μήπως δεν είναι "αληθινές" κι αυτές, σ' ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο από την αντικειμενική πραγματικότητα; Όσο για την παιδική ηλικία, ο Πολίτης δείχνει ότι δεν μπορεί να γίνει καμιά αξιολογική σύγκριση ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ωριμότητα· και οι δυο είναι στάδια από τα οποία αναγκαζόμαστε να περάσουμε όλοι μας. Η παιδική ηλικία κι οι αντιλήψεις των παιδιών φαίνονται ανεπαρκείς και παράλογες μπροστά στον κόσμο των μεγάλων, τον κόσμο του εφικτού και του συμβιβασμού. Από την άλλη μεριά, πάλι, οι μεγάλοι μοιάζουν άνανδροι, συμβατικοί, αυτάρεσκοι, σε σύγκριση με τα παιδιά. Αλλά ούτε η παιδική ηλικία ούτε η ωριμότητα δεν είναι κατακριτέες αυτές καθαυτές· είναι κι οι δυο αναπόφευκτες καταστάσεις. Κι όμως, στην Eroïca, το είδωλο της μιας αντικατοπτρίζεται επ' άπειρον στον καθρέφτη της άλλης· σταθερή βάση δεν υπάρχει. Έτσι ο Πολίτης μας δείχνει τη ζωή όπως είναι, κωμικά τραγική και τραγικά κωμική.
Ελπίζω να έχω δείξει ότι. οι δομές της Eroïca είναι περίπλοκες κι αλληλένδετες. Όσο κι αν ισχυρίστηκε ο Πολίτης ότι έγραψε την Eroïca "επί των πιεστηρίων", διαπιστώνουμε ότι το βιβλίο μαρτυρεί μια εξαιρετικά προσεκτική και πολύμοχθη κατασκευαστική διαδικασία, η οποία όμως μένει κρυφή σε μια επιφανειακή ανάγνωση. Η αρχιτεκτονική της Eroïca είναι από τις τελειότερες που μπορούμε να βρούμε σε ελληνικό μυθιστόρημα. Και με το να υφαίνει μαστορικά το συμβολισμό με την ειρωνεία, ο Πολίτης μας δίνει μια καινούρια αίσθηση, μας ευαισθητοποιεί στην πολυσημία του κειμένου· το "σημείο" μπορεί να είναι ταυτόχρονα και συμβολικό και ειρωνικό. Υπάρχουν, δηλαδή, δυο επίπεδα της σημασίας· στο πρώτο βρίσκεται η κυριολεκτική σημασία, που δεν είναι ούτε συμβολική ούτε ειρωνική, στο δεύτερο στέκονται, η μια δίπλα στην άλλη, η συμβολική κι η ειρωνική σημασία. Αίρεται η αντίθεση ανάμεσα στις δυο φαινομενικά αντιφατικές έννοιες συμβολισμός κι ειρωνεία. Στην Eroïca, ο συμβολισμός συνδέεται με την τραγική αντίληψη της ζωής, η ειρωνεία με την κωμική. Συνυφαίνοντας το συμβολισμό με την ειρωνεία, ο Πολίτης συγχωνεύει την τραγική με την κωμική αντίληψη· δεν είναι παρά οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος, κι ο Πολίτης αρνείται να δεσμευθεί σε μια μονόπλευρη στάση απέναντι σε μια πολυδιάστατη κι αντιφατική πραγματικότητα.»