Καλιόρης , [Κριτική για την Αριάγνη]
 
 
περιοδ. Εποχές, τεύχ. 17, Σεπτέμβριος 1964, Σσ.58-64
 
 
«Στους δυο πρώτους τόμους των Ακυβέρνητων πολιτειών του κ. Τσίρκα, το πνεύμα του "απογαλακτισμού του κινήματος από την παλαιά του τροφό" εμπεδώνεται στη διερεύνηση, με τα μέσα της λογοτεχνίας φυσικά, του πρώτου σταδίου από την ανάπτυξη του ελληνικού αντιστασιακού κινήματος στη Μέση Ανατολή — σταδίου, που αποτελεί την αμέσως προηγούμενη φάση, την προπαρασκευή θα λέγαμε, του επικού κινήματος του Απρίλη. Οι στόχοι του έργου βρίσκονται σε δυο επίπεδα: το ένα είναι η διαγραφή των γεγονότων του κινήματος, μέσα κυρίως από τη δράση των πολιτικών παρασκηνίων και τη διαπλοκή ανθρωπίνων σχέσεων και ατομικών πεπρωμένων. Το άλλο είναι η πολιτική χαρακτηριολογία και η ψυχολογική χρωματολογία του ανθρωπίνου υλικού που, σ’ εκείνη την περίοδο, αποτέλεσε την ηγετική ομάδα, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί μέσα στα πλαίσια της κομματικής λειτουργίας και κάτω από την επίδραση των δεοντολογιών που απέρρεαν από την αναγωγή των στατικών της στοιχείων σε αυτοσκοπούς. [...]
Πράγματι, η τυχοδιωκτική, γραφειοκρατική και "μυστικοφανής" νοοτροπία του "Ανθρωπάκι", η αγνή ευπιστία του Φάνη και η κομφορμιστική εύπιστη αγνότητα του Γαρέλα, η απόλυτη πνευματική υποταγή του Φωτερού, που τον οδηγεί στην "απανθρωποποίηση" και σ’ ένα ιδιότυπο μηδενισμό, και η αντιφατική πορεία του διανοουμένου θα μπορούσαν ν' αναζητήσουν τα πρότυπα τους και στη συγκαιρινή πραγματικότητα.