Rotolo Vincenzo, [Κριτική για τον Λοιμό]
 
 
περιοδ. Νέα Δομή, τεύχ. 1, Ιούνιος 1976
 
 
«Τώρα που έχουν περάσει τρία χρόνια από την έκδοση του Λοιμού του Α.Φραγκιά, νομίζω πως μπορεί να λεχθεί ανεπιφύλακτα ότι πρόκειται για ένα από τα πιο δυνατά, πιο δραματικά, πιο συγκλονιστικά μυθιστορήματα που έχουν γραφεί τα τελευταία χρόνια —κι όχι μόνο στην Ελλάδα. Η αξία του βιβλίου, άλλωστε, δεν διέφυγε από την προσοχή των κριτικών.
Με επίκεντρο τις απάνθρωπες συνθήκες των κρατούμενων σ' ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, ο Λοιμός αποτελεί μια από τις πιο φρικιαστικές καταγγελίες της ωμής θηριωδίας της φασιστικής καταπίεσης. Έστω κι αν από το βιβλίο λείπει η ρητή κατονομασία της πολιτικής ιδεολογίας όπου ανήκουν οι "κρατούντες", δε χωράει καμιά αμφιβολία σχετικά. Δε χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για την "αποκρυπτογράφηση"του πολιτικού χρώματος. Αυτό γίνεται φανερό από την όλη αντίληψη που διαπνέει το έργο και πριν απ' όλα από το είδος του ψυχολογικού τρόμου και της προπαγάνδας. Ούτε έχει σημασία που το όνομα του στρατοπέδου αυτού δεν αναφέρεται. Όλοι οι αναγνώστες, είτε Έλληνες είναι είτε ξένοι, που έχουν εξοικείωση με την ελληνική πραγματικότητα, διαβάζουν άνετα: Μακρόνησο. Θα προσθέσω μάλιστα ότι, αν ο συγγραφέας έλεγε απερίφραστα για τι πρόκειται, θα δημιουργούσε παραφωνία με τον ασαφή και αόριστο τόνο που επικρατεί γενικά στα γεγονότα και στα πρόσωπα του βιβλίου. Η σύλληψη και η δομή του βιβλίου είναι τέτοιες που τους ταιριάζει ελλειπτικό μόνο γράψιμο: ούτε ο χρόνος είναι καθορισμένος ούτε ο τόπος και τα πρόσωπα είναι επώνυμα.
Η υπερίσχυση, λοιπόν, των "παιδαγωγικών" σκοπών αφήνει περιθώριο, μέσα σ' ένα πλαίσιο εξίσου τραγικό, για το παράδοξο και ακόμη και για το κωμικό. Εκτός από την αντίθεση τραγικού-κωμικού, υπάρχει κι η άλλη: λογικού-παραλόγου. Στη βάση αυτών και άλλων παρόμοιων αντιθετικών δυάδων βρίσκεται η αντινομία ρεαλισμός-φαντασία που είναι κι η πραγματική "βαθιά δομή" της αφηγηματικής τεχνικής του Λοιμού και αποτελεί ένα από τα απαραίτητα κλειδιά για τη σωστή ανάγνωση του βιβλίου.
Μια μοναδική επινοητική ικανότητα προσφέρει ατέλειωτη σειρά από εκπλήξεις στον αναγνώστη. Το μοντέρνο γράψιμο του Φραγκιά, μεστό και ουσιαστικό, ταιριάζει στη θαμπή και εφιαλτική ατμόσφαιρα αυτής της κόλασης όπου φαντάσματα κατατρέχουν αδυσώπητα άλλα φαντάσματα.»